Motorlu Yamaçparaşütü

“Uçmak, özgürlüğü tatmak, sonra yerkürenin engin güzelliklerinin tadına varmak, rüyasıydı insanoğlunun. Bu rüya için çok şeyler gözden çıkarıldı, çok zaman harcandı. Hezar-ı Fen’de Galata’dan Üsküdar’a bu yüzden uçtu, sırf bu rüya dokunulacak bir hal alsın diye. Bir kelebeğin kanadında mutluluğu aradı insanoğlu, barışı beyaz güvercinle simgeledi hep. Uçunca insanoğlu, iki rüya bir gerçek olacaktı. Uçunca insanoğlu dünyaya barış gelecekti… Şimdi bu rüya adına ben de kuşlara özendim. Sevginin, özgürlüğün ve paylaşmanın tadına vardım. Türk Hava Kurumu çatısı altındaki mutluluğun aslında kelebeğin kanadındaki mutlulukla aynı olduğunu anladım.” Celal ÇÖLKESEN.

Motorlu Yamaçparaşütü bir hava aracıdır ve hava taşıtları veya araçları arasında en hafif ve en kolay hareket ettirilebilen araçlardan biridir. Bir başka anlatımla pilotun yamaçparaşütüne ek olarak bir de sırtında pervaneli motor taşıdığı bir hava aracıdır. .Motorlu yamaçparaşütleri İngilizce bir kelime olan “Paramotor” ya da "Powered Paragliding" (PPG) olarak da bilinir.

Tepelerden veya yüksek dağlardan uçmak yerine bir motorun yardımıyla yerden havalanarak bulutlara doğru yükselme olayı 1983 yılında ilk olarak Fransa’da denenmiştir. Daha sonra ilk motorlu yamaçparaşütü pilotları deneyim kazanarak öğretmenlik yapmaya başlamışlar ve böylece öğretim yöntemlerini geliştirmişlerdir.

Motorlu yamaçparaşütü uçuşları özellikle dağlık olmayan ülkelerde daha çok ve çabuk yayılmıştır. Bu ülkelerde tanıtım uçuşları yapılarak bu spor sevdirilmeye çalışılmış ve bir pazar oluşturulmuştur. Bu pazara giren potansiyel motorlu yamaçparaşütü müşterileri de çoğunlukla düşlerini gerçekleştirebilmek için önemli miktarda parayı verebilecek maddi imkâna sahip 30-50 yaş arasındaki erkekler olmuştur.

Bununla birlikte, yamaçparaşütü uçuşlarında olduğu gibi motorlu uçuşlardaki hızlı gelişmenin de birçok olumsuz yanı olmuş ve ciddi kazalar meydan gelmiştir. Üretici firmalar çeşitli havacılık fuarlarında rekabete girmiş, tanıtım uçuşları yaparak ve broşürler dağıtarak “ilk uçuşunuz 20 dakika sonra başlayacak, uçmak hiç bu kadar basit ve zevkli olmamıştı” gibi sloganlarla halkın ilgisini çekerek reklamlarını yapmışlar ve yüzlerce motorlu yamaçparaşütünü satmışlardır. Bunun sonucunda birçok deneyimsiz pilot uçuş hataları yüzünden ölümcül kazalar geçirmiş, bazıları ise türbülanslı havalarda ya da kuvvetli rüzgârlarda çok zor durumlarla karşılaşarak düşmüşlerdir. Uygun olmayan yamaçparaşütlerle yapılan uçuşlarda da birçok yırtılma ve ip kopması olayına rastlanılmıştır. Bu olaylar, birçok firmanın kapanmasına ve insanların motorlu yamaçparaşütüne olumsuz bakmasına neden olmuştur.


Tek ve iki kişilik iniş takımlı motorlar.

İlk yamaçparaşütleri uçaktan yapılan serbest atlayış paraşütlerinin açılışı sırasındaki basınca dayanaklılığına göre tasarlandı. Ancak daha sonra bunun gerekli olmadığı görüldü ve kubbeler hava geçirmez özel bir kumaştan üretilmeye başlandı. Çok kısa bir süre sonra da yamaçparaşütleri kökenleri olan uçak paraşütlerinden çok farklı bir yapı kazandılar. Yüksek kaldırma gücüne sahip aerodinamik yapısıyla ve daha geniş kanat açıklığıyla Yelkenkanatlara şekil olarak benzemeye başladılar. Böylece yamaçparaşüt sporu giderek yaygınlaştı ve kutuplar dışında bütün kıtalardaki dağlarda rengârenk yamaçparaşütleri görülmeye başlandı.

Günümüzde birçok ülkede uygulanan ciddi sınırlamalar ve önlemler sonucunda motorlu yamaçparaşüt uçuşları hızla yayılmaya devam etmektedir. Eski Amerikan motorlu yamaçparaşütleri yavaş yavaş ortadan kalkarken, 1994 yılında ilginç kokpitli, kapalı, iniş takımlı ve harnese bağlı çeşitli motorlu yamaçparaşütleri Microlight sınıfında gösterilmeye başlanmış, böylece zaman içerisinde modern yamaçparaşütlerini motorlu uçağa çevirmek mümkün hale gelmiştir.

Türkiye’de Motorlu Yamaçparaşüt Sporu?

THK’da Motorlu Yamaçparaşüt faaliyetleri;

  • 1996 - 2016 - Çok Hafif Hava Araçları Okul Müdürlüğü bünyesinde yürütüldü.
  • 2017 - Yamaçparaşüt Okulu ve Gösteriler Biriminde yapılmaya devam ediyor.

1996 yılı öncesinde birkaç amatör yamaçparaşüt pilotunun motorlu uçuş yaptığı bilinse de Türkiye’de resmi olarak Motorlu Yamaçparaşüt uçuşları THK’da 1996 yılında kurulan ÇHHA Okulu bünyesinde yapılmaya başlamıştır. Bu yıllarda yamaçparaşüt dalının kurulmasına öncülük eden THK Paraşüt Öğretmenleri Bekir BAŞTUĞ ve Orhan ÖZGÜLBAŞ İtalya’da bir üretici firmada motorlu uçuş eğitimi almış ve bu öğretmenler bir süre tecrübe kazandıktan sonra önce Okul bünyesindeki diğer personele bunun eğitimini vermiş, sonrasında ise amatör kurslar açılmaya başlanmıştır.



  • Eski Tip MYP

    Eski Tip MYP

    Sırttan Motor

    Motorlu Yamaçparaşüt
  • 2000 yılından sonra THK’da motorlu yamaçparaşüt uçuşları, pratikliği ve görselliği olması, uçuş sırasında bayrak, flama, pano açılabilmesi nedeniyle ağırlıklı olarak gösteri uçuşlarında kullanılmaya başlanmıştır. Bu konuda deneyimli öğretmenler tarafından her yıl ülkemizin muhtelif bölgelerinde milli bayram, festival, şenlik, fuar, açılış, kurtuluş günleri vb. gibi tören-organizasyonlarda etkinliğe renk katmak, çeşitlendirmek ve katkı sağlamak, aynı zamanda halkımıza havacılık bilgi, sevgi ve ilgisini kazandırmak amacıyla motorlu yamaçparaşütleri ile hava gösterileri ve/veya saygı uçuşları yapılmaktadır.

    Günümüzde Türkiye’de resmi olarak motorlu yamaçparaşüt eğitimleri THK’da ve THK’ya bağlı kulüplerde yamaçparaşüt öğretmenleri tarafından verilmekte ve belgelendirilmektedir. Bunun dışında farklı yerlerde (Okul Havacılık Kulüpleri, THK tarafından yetkilendirilmemiş özel kulüpler, şahıslar) verilen eğitimler usta-çırak usulü olarak değerlendirilmektedir.

    2021 yılı itibariyle THK’da yetişen ve belgelendirilen Motorlu Yamaçparaşüt Pilotu sayısı 60’tır. Bir o kadar da belgesiz ve/veya henüz öğrenci seviyesinde iken motorlu uçuşları yapmaya çalışan kişi olduğu tahmin edilmektedir.

    Yamaçparaşütlerin gelişimi ve yaygınlaşmasından kısa bir süre sonra yamaçparaşütün iki ana alt dalı ortaya çıkmıştır. Birisi iki kişilik olan Tandem Yamaçparaşütü, diğeri ise Motorlu Yamaçparaşütü’dür. Motorlu Yamaçparaşütün normal yamaçparaşütlerinden en önemli farkı tepe-dağlar yerine kalkışlarını uçaklar gibi düz bir alandan yapıyor olmasıdır.

    Motorlu Yamaçparaşüt uçuşlarında kullanılan motorların itme gücü sayesinde pilot düz bir alandan kalkışını yapabilir ve yakıt miktarı kadar da havada uçuşunu sürdürebilir. Bu uçuşlarda kullanılan motorlar özel olarak sadece bu amaçla üretilmiştir.

    Motorlu yamaçparaşüt uçuşlarında kullanılan motorların birçok çeşidi vardır. En çok tercih edilenler; tek silindirli, iki zamanlı ve 18-25 beygir gücündeki motorlardır. Çalışma prensipleri aynı olmakla birlikte üretici firmalar her yıl kullanım amacına göre değişen yeni modeller üretmektedir.

    Motorlu yamaçparaşütlerinde çoğunlukla hafif olmaları nedeniyle ağaçtan yapılan pervaneler kullanılır. Ağaç pervaneler, hafif ve dayanıklı ağaç türlerinden ve aerodinamik şekilleri verilerek yapılır. Motorla birlikte kullanılan yamaçparaşütün motorlu uçuş için uygun olması da şart ve gereklidir. Günümüzde birçok üretici firma motorlu uçuş için özel kanatlar üretmektedir. Güvenlik ve verimlilik açısından motorlu uçuşların bu kanatlarla yapılması oldukça önemli bir detaydır.

    • AMATÖR MOTORLU YAMAÇPARAŞÜTÜ PİLOT KURSU (M1)

      Amaç, pilota motorlu uçuşun püf noktalarını öğretmek ve motorlu yamaçparaşütü uçuşlarını güvenli ve verimli bir şekilde yapmasını sağlamaktır. Kurs süresi, öğrenci sayısı ve meteorolojik koşullara bağlı olarak asgari 7 (yedi) gündür. Bu kursta kursiyerler, motorlu yamaçparaşütü öğretmeni nezaretinde 25 sorti/10:00 saat uçuş yaparlar.

      Kursa Katılım Şartları;

      • - 18 yaşını doldurmuş olmak,
      • - En az Yamaçparaşütü Deneyimli Pilot (P4) sertifikasına sahip olmak,,
      • - En az ilköğretim mezunu olmak,
      • - En az 1.60 m boyunda ve en az 50 kg, en fazla 120 kg ağırlığında olmak gerekmektedir.
      • - Ayrıca kursiyerin önceki uçuşlarda emniyet ve emercensi kurallarına tam olarak uyup uymadığı değerlendirilir.
    • TİCARİ MOTORLU YAMAÇPARAŞÜTÜ PİLOT KURSU (M2)

      Amaç, pilotu ticari olarak yapacağı motorlu yamaçparaşütü uçuşlarına hazırlamak ve bu uçuşlarını güvenli ve verimli bir şekilde yapmasını sağlamaktır. Kurs süresi; kursiyer sayısı ve meteorolojik koşullara bağlı olarak asgari 7 (yedi) gündür. Bu safhada kursiyerlere asgari 30 sorti/10:00 saat uçuş ve bu uçuşlar sırasında da fotoğraf ve video çekimi, pano, flama, bayrak çekme görevlerinin yanı sıra en az 2 adet 25 km ve üzeri mesafe uçuşu yaptırılır.

      Kursa Katılım Şartları;

      • - Motorlu Yamaçparaşütü “M1” sertifikasına sahip olmak,
      • - Tandem Yamaçparaşütü (T2) sertifikasına sahip olmak,
      • - En az lise mezunu olmak,
      • - En az lise mezunu olmak,
      • - Sağlık yönünden uçuşa engel bir durumu bulunmamak,
      • - En az 1.60 m boyunda ve en az 50 kg, en fazla 120 kg ağırlığında olmak gerekmektedir.
      • - Ayrıca kursiyerin önceki uçuşlarda emniyet ve emercensi kurallarına tam olarak uyup uymadığı değerlendirilir.,